Toezichthouden is een ambacht

In de reeks PIT-gevers maken we kennis met toezichthouders die in onze ogen PIT en energie hebben én geven aan anderen.
Het ‘stokje’ geeft de interviewer door aan een volgende PIT-gever zodat er een estafette ontstaat met inspirerende positieve voorbeelden. Dit is alweer het tiende estafette-interview.
Heb jij ook iemand die jouw PIT-gever is? Laat het ons weten en misschien zetten we hem/haar al snel in de schijnwerpers!

Jorijn Scholten is een echte ondernemer. Als interim- en programmamanager werkt zij vanuit haar onderneming JAS Consultancy (www.jasconsultancy.com), op het snijvlak van de verbinding van beleid naar uitvoering en van organisatiedoelen naar heldere doelstellingen.

Daarnaast heeft zij de volgende bestuurlijke en toezichthoudende functies: Vice-voorzitter Raad van Toezicht Moviera (Aanpak Huiselijk Geweld). Lid Raad van Toezicht De Schoor (Welzijnswerk Almere) en Voorzitter bestuur Kinderopvang Oog in Al. Ze is net gestopt als voorzitter van een vereniging en nu op zoek naar een nieuwe functie als lid Raad van Toezicht, bij voorkeur in een andere sector, zoals de financiële of de woningbouw. Jorijn Scholten is PIT-partner

Interview Jorijn Scholten door Hayat Chidi

Wie is Jorijn Scholten en wat motiveert jou?
“Ik ben opgeleid als filosoof en daarna ben ik leidinggevende bij de politie geweest (na het voltooien van de verkorte officiersopleiding van politie). De afgelopen 12,5 jaar ben ik als zelfstandig ondernemer werkzaam in de publieke sector. Die verschillende werkvelden spreken mij aan. Als filosoof zocht ik meer de verbinding met de praktijk. Bij de politie en later in het publieke domein vond ik die praktijk, waar ik verbindend en breed werk aan processen MET en VOOR mensen.
Om mijn kennis en kunde in het maatschappelijk veld in te zetten, heb ik een aantal jaar geleden gekozen voor een rol en functie als bestuurder en toezichthouder. Een rol waarin ik zowel mijn filosofische kwaliteiten – het stellen van vragen vanuit moraliteit en bedachtzaamheid – alsmede mijn brede ervaringen als interim(manager) in dienst kan stellen van de organisatie waar ik toezichthouder ben.”

Hoe lang ben je toezichthouder en bij welke (soort) organisaties?
“Ik ben nu bijna 4 jaar toezichthouder bij een welzijnsorganisatie en bij een grote organisatie die zich bezighoudt met de Aanpak Huiselijk Geweld. Daarnaast ben ik ruim 5 jaar bestuurder bij een kinderopvangorganisatie.”

Wat heb je geleerd over jezelf als toezichthouder in al die jaren?
“Toezichthouden is een ambacht; het gaat om de kunst van het vragen stellen. Zodat je met je vragen die informatie boven tafel haalt waardoor je goed je rol als toezichthouder kunt uitoefenen, en tegelijkertijd niet op de stoel van de bestuurder gaat zitten. Ik heb dat onder meer ervaren in een fusieproces, waar ik als toezichthouder bij betrokken was.

Hoe weeg je als toezichthouder af wat goed is voor de cliënten en voor de organisatie? Welke vragen moet je daarvoor stellen?
We hebben geprobeerd om inzicht te krijgen in de ‘harde’ feiten – de cijfers – maar ook in de ‘zachte’ feiten, zoals cultuur en leiderschapsstijlen. In dat proces, en ook in een aantal trainingen, heb ik geleerd om goed mijn vragen te wegen: door niet op detailniveau alles te willen weten, maar wel op een aantal voor mij kritische factoren.
Ik heb in dat proces ook geleerd dat toezichthouden een teamsport is. Want je hebt elkaar als Raad van Toezicht hard/t nodig als team, om zo meerdere perspectieven te houden zodat je elk je individuele verantwoordelijkheid kan nemen.”

Tegen welk dilemma ben je aangelopen als toezichthouder en hoe ben je hiermee omgegaan?
“Als toezichthouder ben je zelf, maar ook als team verantwoordelijk. Dat is belangrijk om uit te spreken in je Raad van Toezicht. Een dilemma in de trant van een zwaarwegend gewetensconflict in of naar aanleiding van mijn toezichthoudende functie(s), heb ik nog niet meegemaakt. Maar ik heb wel meegemaakt dat toezichthouders van inzicht en mening verschilden. Ook ik ben een autonome denker en kom soms tot andere eigenstandige argumenten. Verschil moet er zijn, om elkaar als team te versterken. Voor mij is het belangrijk dat ik zowel rationele als gevoelsmatige bedenkingen kan en moet uitspreken als toezichthouder. Tenslotte is die kritische wijze van denken ook hetgeen je toezichthouder maakt. Als ik een dilemma voorzie, is het belangrijk om een proces zorgvuldig in te gaan. Ik ben niet bang zijn om consequenties te aanvaarden indien die zorgvuldigheid in het geding is, maar dat heb ik gelukkig nog niet meegemaakt.”

Tot slot: wat is je advies aan (toekomstige) toezichthouders?
“Wees niet te bescheiden: vertel dat je toezichthouder wilt worden. Begin daarbij in een werkveld of terrein waar je affiniteit mee hebt, zodat je je goed kunt focussen op je rol als toezichthouder en niet ook nog het hele werkveld moet leren kennen.
Verder is toezichthouden ook een vak. Je kunt jezelf ter voorbereiding en al doende trainen in het formuleren en stellen van vragen, in het trouw blijven aan je denken en intuïtie in de besluitvorming. Ook als het betekent dat er daardoor geen besluit kan worden genomen. ”

Met een lach en een heerlijke kop cappuccino wordt het interview afgesloten.

Hayat Chidi heeft dit interview afgenomen. Zij is zelfstandig trainer op het gebied van interculturele communicatie en begeleiding van jongeren met/door haar trainingsbureau Jong Doen (www.jongdoen.nl). Verder is zij Statenlid van de Provinciale Staten Provincie Utrecht namens D66 en staat open voor een toezichthoudende functie/rol. Zij is ook PIT-partner. Haar motivatie om Jorijn Scholten te interviewen:
“Ik ken Jorijn al jaren als een veelzijdig maar ook welbespraakte en integere professional. Wij kennen elkaar nog uit de tijd dat we de officiersopleiding van politie volgden. Zij was bijna klaar met die studie en voor mij als nieuweling een vraagbaak en mentor. Na al die jaren inspireert en motiveert zij mij, op het persoonlijke en professionele vlak.”