Blog PIT-partner Marion Takens: Ervaring met de Cirkel van Waarnemen

Waarom meedoen aan de pilot?
Waarom heb ik met mijn Raad deelgenomen aan de pilot cirkel van waarnemen? Waarom zit ik eigenlijk in een Raad van Toezicht? Simon Sinek geeft het waardevolle advies ‘Start with Why’. Mijn ‘waarom’ begint bij het begin van mijn loopbaan. Al had ik een ICT opleiding gevolgd, mijn hart trok naar de gezondheidszorg, het bijdragen aan welzijn van andere mensen. Mijn afstudeerproject was het bouwen van een ICT-voorraadsysteem voor de Bloedbank van een Amsterdams ziekenhuis. Mijn motivatie zat niet in het bouwen van dit systeem, maar in feit dat ze met dit systeem altijd de juiste zakken bloed op voorraad hadden om patiënten in levensgevaar te redden.
Nu terug naar de vraag waarom ik lid/voorzitter van een RvT ben. Ik kijk graag vanuit verschillende perspectieven naar het leven en specifieke vraagstukken. In de RvT komen meerdere perspectieven samen en ontwikkelen we vanuit een eigen autonome positie een visie. Het balanceren tussen afstand en betrokkenheid, tussen autonomie en gemeenschappelijk belang, is soms lastig maar ik geniet ervan. De zingeving van een RvT in essentie is borgen van het welzijn van de ‘klanten’ van een organisatie. Daar doe ik het voor.

Mijn visie op werk is dat het gaat over manifesteren van jezelf, je talenten inzetten voor het welzijn van anderen, de samenleving en wereld als geheel. Een organisatie levert alleen de beste kwaliteit als iedereen die daarin een rol speelt zijn/haar talenten inzet. Dat betekent ook dat de hele mens mee moet/mag naar het werk in plaats van alleen een zakelijk/professioneel deel. Ook kwetsbaarheid en onzekerheden moeten/mogen mee. Ik zie hiervoor voorzichtig ruimte in organisaties ontstaan. ‘De hele mens mee’ is ook mijn ideaal voor de RvT. Op zoek naar mensen en methoden om mijn idealen te delen en vorm te geven kwam ik 1½ jaar geleden op het pad van PIT en ben ik partner geworden.

Tijdens een PIT-bijeenkomst in het najaar van 2014 vertelde Karin Doms kort over de Cirkel van Waarnemen en vroeg zij wie een pilot met het model zou willen doen in zijn/haar RvT. Yes, dacht ik, dat wil ik wel, en in december heb ik mijn Raad geënthousiasmeerd. Het leek mij een goede methode om te helpen om ‘de hele mens’ mindful aan de RvT tafel te krijgen. Dat is het ‘waarom’ van de pilot die Karin Doms en Marie Antoinette Sondeijker op 12 februari bij MEE Friesland hebben begeleid.
De pilot hebben we ingevlochten in een reguliere RvT bijeenkomst. Juist tijdens zo’n vergadering aan het eind van de dag, waar de leden van verschillende windrichtingen invliegen en na zo’n twee uur weer uitvliegen, is het een ware uitdaging om de ‘hele’ mens mindful aan tafel te hebben.

Ervaring met de Cirkel van Waarnemen
In de methodiek van de Cirkel van Waarnemen wordt bewust omgegaan met direct waarneembaar gedrag en met benoemen hoe je onderwerpen, vragen en reacties van anderen beleeft. Dat bleek een behoorlijk onwennige oefening te zijn: spannend, lastig, maar tegelijkertijd waardevol. Het geeft verrassend zicht op hoe eenieder zaken heel verschillend kan beleven. Eén van mijn collega’s beschreef het als: ‘alleen als het “ik” in beeld komt, kun je tot een collectief standpunt komen’. Het ‘ik’ is hier niet als ego bedoeld maar als de individuele visie en beleving. Kern voor mij is mindful waarnemen met ‘open mind’, waar ik graag ‘open heart’ aan wil toevoegen, en deze waarneming expliciet naar elkaar uitspreken. Vanuit deze kern raakt het verschillende dimensies:
1. Hoe praten we met elkaar, hoe komen we tot besluitvorming
2. Wat voel ik, wat ervaar ik en hoe zit dat bij de ander
3. Wat denk ik en wat vinden wij (collectieve standpunt/besluit)
4. Wat is de betekenis voor mij, voor ons, voor de organisatie en voor de cliënt
Dit klinkt heel vanzelfsprekend, maar vaak besteden we hier beperkt aandacht aan.

Mijn conclusie: de Cirkel van Waarnemen is een waardevolle methodiek om de kwaliteit van toezicht houden te verhogen. We gaan als RvT zeker verder met het leren hanteren van de Cirkel.
Met Karin (en mogelijk andere enthousiaste mensen) ga ik meedenken over verdere ontwikkeling van het model. Ook enthousiast? Ervaringen? Ideeën over het model? Laat het weten!

Marion Takens, PIT Partner, voorzitter RvT MEE Friesland