Facebooktwitterlinkedin

Over maatschappelijke veranderingen en toezicht

  • “U stuurt op kleine risico’s maar veronachtzaamt de grote risico’s”
  • “Alles wat je nu niet zou oprichten, moet je ter discussie stellen”
  • “Toezicht 3.0 is proactief en gefocust op waarden en kwaliteit”
  • “Iedereen zei dat het onmogelijk was, totdat er iemand langskwam die dat niet wist”

Dit zijn enkele uitspraken van professor Jan Rotmans tijdens de Dag van Toezicht, het VTOI congres, afgelopen vrijdag. Ook bekend van het citaat: “Wij leven niet in een tijdperk van verandering, maar in een verandering van tijdperk.”
Zijn presentatie gaf een concreet en soms ontluisterend beeld van de heftige botsing tussen de gevestigde orde en de opkomende orde.
Het ging er in als koek bij de ruim 400 aanwezige toezichthouders.
Voor velen was het een nieuw toekomstgeluid, terwijl het in werkelijkheid al lang gaande is!

Hoog tijd volgens PIT om de kloof te dichten tussen toezichthouders en de maatschappij.
Bestuur en toezicht staan vaker geïsoleerd van de organisatie, hebben weinig gevoel voor wat er in de maatschappij speelt. Elkaar aanspreken om maatschappelijk relevante beslissingen te nemen, gebeurt te weinig. Bestuurlijke vernieuwing is dus niet alleen noodzakelijk om problemen met falend toezicht en bijbehorende financiële debacles te voorkomen.  Maar juist om aan de top van organisaties weer gevoel te krijgen voor wat er in de maatschappij speelt.
De reflex is vaak om de regels verder aan te scherpen: een systeemoplossing. Zo komt het toezicht nog verder af te staan van de leefwereld van de betrokkenen. Toezicht moet weer eenvoudiger en dat is zeker niet gemakkelijker. Innovatie, dat is voor PIT: Ont-Wikkelen tot Eenvoud.
Minder afvinken. Meer balans in de besturing van een organisatie.  En door inzicht te verwerven in hoe boardroomprocessen werken, welke vragen je moet stellen en wanneer je moet ingrijpen. Om dat vervolgens voortvarend en op een open manier te doen.

Terecht was de opmerking bijvoorbeeld dat kijken naar het schooljournaal op 30 IPads niet veel anders is dan klassikaal kijken. Dat is niet de verandering waar wij het over moeten hebben.
Er werd wel gepraat over innovatie, vernieuwing en ‘out-of-the-box” maar durft men wel in die box te kijken? Loopt men niet te veel het gevaar om nieuwe ideeën in bestaande patronen te gieten?

Duidelijk is in elk geval dat de enige constante de verandering is. En dat je als toezichthouder vooral trefzeker moet meebewegen in plaats van te veel te focussen op ‘in control’ zijn.
Dat verwoordde de tweede professor,  Freek Peeters, die dag helder: Van controleren naar anticiperen, naar vooruitkijken als hoeder van het maatschappelijk belang. “Wees meer een Pietje Bell dan een Pietje Precies.”

Voor meer info: www.nederlandkantelt.nl over verbinden van mensen in een nieuwe en innovatieve samenleving.

Facebooktwitterlinkedin