Blog Hanske Plenge: De lerende toezichthouder. Welke keuze maak jij uit het opleidingsaanbod?

Veel PIT-partners en andere toezichthouders/commissarissen die ik spreek willen ter ondersteuning van hun werk een opleiding volgen. In sommige sectoren is het ook verplicht om PE punten (Permanente Educatie) te halen. Regelmatig krijg ik dan ook de vraag of ik nog tips heb voor een passende opleiding. Het lijkt niet moeilijk een opleiding te vinden, zeker met de huidige explosie van het aanbod. Van universiteiten, hogescholen, advocaten-/accountantskantoren, werving- en selectiebureaus, trainingsinstituten tot kleine adviespraktijken, allemaal bieden ze opleidingen aan, uiteenlopend van jaarleergangen tot dinersessies van twee uur. In uiteenlopende prijsklassen (van 150 tot 15.000 euro) en van verschillende kwaliteit. Maar daar ligt nu net het probleem: door de bomen ziet men het bos niet meer.

Algemene tips geven over opleidingen op het gebied van governance is nog niet zo gemakkelijk. Het hangt namelijk erg af van de persoon in kwestie en de omgeving waarin de functie wordt uitgeoefend: voor de één zijn financiën gesneden koek, terwijl de ander wel meer financieel inzicht kan gebruiken. Ook de zaken die binnen een raad spelen, kunnen richtinggevend zijn bij de keuze. Denk aan strategie, fusies, subsidies, boardroomdynamiek, medezeggenschap etc.
Ook de hoeveelheid tijd en geld die men in de opleiding kan investeren zijn belangrijk in het keuzeproces.
Volgens mij is het belangrijk dat de toezichthouder eerst zelf expliciet formuleert waar hij behoefte aan heeft en vervolgens gaan onderzoeken welke opleiding daarbij aansluit.

Bij die selectie kan je uiteraard gebruik maken van de ervaringen van anderen, bijv. uit ons netwerk.
Nuttig, want al die flitsende teksten in die folders worden zeker niet altijd waargemaakt.
Je zou de opleidingen kunnen verdelen in twee categorieën: die waarbij praktische kennis wordt bijgespijkerd en die waarbij meer wordt ingegaan en geoefend met de vaardigheden die de toezichthouder/commissaris.
Opvallend is dat oud-deelnemers vaak aangeven dat met name de andere deelnemers en de interactie met hen de opleiding interessant maakten. Het uitwisselen van praktische ervaringen wordt hoog gewaardeerd. Ook het oefenen met cases vindt men zeer leerzaam.

Dit komt overeen met mijn ervaring dat kennis makkelijk bij te spijkeren is maar dat het echte verschil gemaakt wordt door inzicht en persoonlijke vaardigheden, de zogenaamde soft skills van een toezichthouder. Inzicht in de processen die onderhuids spelen in de vergaderingen en in methodieken om die processen zichtbaar en bespreekbaar te maken, bieden de mogelijkheid om als toezichthouder je eigen handelingsrepertoire uit te breiden. Zo kan je je rol als toezichthouder/commissaris beter vervullen door het ‘lastige gesprek’ op het juiste moment en op een effectieve wijze te voeren. Intervisiegroepen zijn het uitgelezen middel om met deze soft skills te oefenen.
In een kleine groep, in een veilige omgeving, met gelijkgestemden en onder professionele begeleiding de dilemma’s die leven in een bestuurskamer ontrafelen.

Elke toezichthouder moet voor zichzelf bepalen hoe hij werkt aan zijn professionalisering.
En een antwoord zoeken op de vraag: Welke keuze maak ik uit het overvloedige aanbod van opleidingen op het gebied van toezicht/commissariaat?
Door die antwoorden met elkaar uit te wisselen, kunnen wij het voor anderen makkelijker maken om te kiezen en komen misschien ook blinde vlekken binnen het bestaande opleidingsaanbod naar voren.

Ik ben nieuwsgierig naar jullie aanpak en ervaringen. Het zou fijn zijn als je je reactie hieronder achter laat.